In 1993 fiets ik voor het eerst in Tsjechie en in Slowakije. Nog maar kort na de val van het ‘oostblok’ en net voordat Tsjecho-Slowakije wordt opgesplitst. De gezamenlijke kronen getuigen daar nog van.
Na 23 jaar ben ik er weer terug, nu in een ander deel van Tsjechië.
En in een veranderde samenleving. Of toch niet?
Het beeld van het oudere echtpaar dat ik destijds op een van de campings ontmoette blijft voor altijd op mijn netvlies staan. Eindelijk, eindelijk konden zij zich de vrijheid veroorloven om op fietsvakantie te gaan. Van hun spaarcentjes hadden ze eenvoudige fietsen gekocht. Ze hadden hun spulletjes bij elkaar gezocht en waren vertrokken. Maar aan hun fietstocht kwam een voortijdig einde. Al na enkele dagen was haar fiets gestolen, op de camping nota bene! En zo vond ik hen daar, totaal ontredderd, totaal gedesillusioneerd. Hoe kon iemand hen dat aandoen…
Ik wist me geen houding te geven. Daar stond ik, zelf de trotse eigenaar van een bijna nieuwe fiets. Hun ervaring was zo afschrikwekkend dat ik op elke camping een veilige plaats voor mijn fiets vond en gelukkig is die niet gestolen. Ik heb er nog vele mooie tochten mee gemaakt.
Inmiddels vele jaren later heb ik weer een nieuwe fiets en samen met Happy, de poes die met me mee reist in de trailer, stap ik op de trein. We gaan eerst naar Berlijn waar we overstappen op de regiotrein naar Cottbus en daar stappen we over naar Görlitz. Het lijkt wat ingewikkeld maar een béétje wereldfietser zit daar natuurlijk niet mee. De poes mag overigens niet mee in de nachttrein maar ook zonder haar is het niet meer mogelijk om met de fiets de directe nachttrein van Amsterdam naar Praag te nemen.
Na een dag treinen zoeken we de camping in Zgorzelec op. Görlitz en Zgorzelec waren ooit een en dezelfde Duitse stad maar na WOII werd de stad opgedeeld tussen Duitsland en Polen, van elkaar gescheiden door de grensrivier de Neisse. De stad is nagenoeg ongedeerd gebleven tijdens de oorlog, er is veel te zien en het heeft een gezellige sfeer.
Via de Stadsbrug fiets ik Polen binnen. De overgang is overduidelijk met niet alleen de witrode vlaggen maar ook een gedenkplaat ter ere van de Poolse paus. Na de brug wordt alleen nog Pools gesproken en betaal ik met Poolse zlotys mijn bananen in de supermarkt.
Twee dagen fiets ik door de glooiende heuvels van zuid Polen, even wennen want de trailer met Happy en haar spulletjes weegt al gauw een extra 25kg. Sommige steile hellinkjes moet ik dan ook de hele vracht omhoog duwen waarna ik met een enorme vaart weer mag afdalen. Het zonnetje is de hele dag nadrukkelijk aanwezig evenals de wind in mijn rug. Op dag twee heb ik bijna constant het Karkonosze- of Reuzengebergte in het vizier. Hier en daar ligt nog sneeuw. Ik klim een dikke 400m naar de top op 733m waarna het Reuzengebergte uit het zicht verdwijnt. De heuvels blijven, geen meter vlak maar zó mooi! Aan het einde van de middag steek ik bij Golinsk de grens over naar Tsjechië. De komende weken ben ik te gast bij Bert en Mien op camping Aktief. We treffen elkaar bij een lokaal restaurant waar ik warm en hartelijk word ontvangen! Na een smakelijk en gezellig avondmaal met een heerlijk toetje fiets ik de laatste kilometers naar hun camping in Vernéřovice.
Dat is niet zomaar een camping. Het is dan wel SRV en ACSI gerenommeerd maar wat een uitzicht! Glooiende groene heuvels, kleine boerderijtjes in het dal, gezonde koeien in de weide. Een bijna ongekende rust en een schitterende sterrenhemel in de wolkenloze nacht. Bert en Mien hebben hun boerderij omgetoverd tot een gezellig woonhuis en de schuur is onherkenbaar verbouwd tot appartementen en een schoon sanitair. Voorwerpen als een oude kachel en een pers herinneren aan wat was.
Happy en ik nemen onze intrek in de grote stacaravan voor de komende weken. Een knus onderkomen waar we ons al gauw thuis voelen. Nooit eerder heb ik in een caravan overnacht maar dit is dan ook een bijzondere gelegenheid want de komende weken ga ik vanuit hier de omgeving verkennen en in kaart brengen . De omgeving leent zich perfect om te wandelen maar ik ga me hier concentreren op het fietsen!
Fietsen in Tsjechië en Polen
Fietsen is hier bepaald niet onbekend. Praag, Moravië, zuid Bohemen en de Elbe zijn bijzonder populair. Echter, het oosten van Bohemen en het zuiden van Polen, het grensgebied van deze landen is ten onrechte een vergeten gebied. Dat kan veranderen…
Het is schitterend om hier te fietsen. Bijna nergens vlak klim je regelmatig 3-5% met uitschieters naar 6-8% en soms zelfs hoger. Je zeilt die hellingen ook weer af die nergens echt lang zijn. Het asfalt kun je hier en daar verruilen voor bospaden en zelfs voor een olifantenpaadje de heuvel op om het fietsen lekker afwisselend te houden. In de bossen zie je bovendien regelmatig herten en eekhoorns en ook de lynx heeft hier zijn habitat hoewel die gelukkig zo schuw is dat je hem niet zult zien. De lynx laat een bepaalde geur achter waaraan men hem herkent.
Het gebied is doorspekt met prachtige fietsroutes langs kastelen, bunkers, oude kerken, rivieren en rotsen. Door kleurige stadjes en bijna verstilde dorpen. En dan zijn er natuurlijk nog de bierbrouwerijen…
De historie heeft hier duidelijk zijn sporen nagelaten. Tsjechië heeft een lange, bewogen geschiedenis. Maar ook dit deel van Polen, het vroegere Silezië, kent een bont verleden.
Beide landen hebben geen fietspadennetwerk als in Nederland. In Polen waar de wegen drukker lijken, is men naar fietsers toe bepaald beleefd. Automobilisten stoppen en geven voorrang, soms ook wanneer dat niet voor de hand ligt. Grotere wegen hebben meestal een brede vluchtstrook om te fietsen en veel stadjes en steden hebben (nieuw) aangelegde fietspaden. In Tsjechië is er minder verkeersdrukte, er zijn veel smalle wegen en fietspaden en ook hier houdt de automobilist rekening met fietsers. Niettemin blijft het altijd goed oppassen! Er zijn overigens wel veel fietsroutes maar tevoren weet je eigenlijk niet of die geschikt zijn voor wielrenners, mountainbikers of bepakte fietsers. Dat rotspaadje was nou niet echt fijn met een bepakte fiets! Bovendien zijn al die routes niet met elkaar verbonden.
In beide landen vind je nog de kleine buurtwinkels, de sklep in Polen en de potraviny in Tsjechië. Men verkoopt er voldoende om de dag door te komen en zelfs nog iets meer, van schoenen tot citroenen maar het aanbod blijft minimaal. Grotere supermarkten zijn hier regelmatig te vinden en al is het aanbod niet als in Nederland, het is ruim voldoende. De prijzen zijn erg laag. Ook uit eten is een goedkope aangelegenheid. Voor vegetariërs is de keuze beperkt maar niet onmogelijk. Gerechten zijn over het algemeen niet erg exotisch maar je kunt nog wel eens verrast worden. Voor de fietser is er voldoende keuze in stevige kost. En de mensa in Wrocław, toegankelijk voor iedereen, heeft verrassend lekkere schotels!
De Tsjechen zijn rustige mensen, introvert maar als je hun hulp nodig hebt zijn ze daar. Ze wijzen je desgevraagd de weg en fietsen zonodig met je mee, altijd vriendelijk. Het is dan ook goed om wat Tsjechische woorden te kennen. Maar verder laten ze je met rust. Polen zijn net even wat uitbundiger, misschien omdat ze vaak al vroeg aan het bier zitten? Of is dat een vooroordeel? In elk geval lijken ze het niet leuk te vinden om gefotografeerd te worden dus dat is wel een dingetje om rekening mee te houden.
Kortom, in deze streek is het fantastisch heerlijk fietsen.
Binnenkort verschijnt een routegids over dit gebied!
